Ogłoszenia turystyczne z całej Polski

Zabytki Płocka

Dziś wielu ludziom Płock kojarzy się tylko z siedzibą koncernu naftowego PKN Orlen i tzw. aferą paliwową. Jednakże w mieście tym znajdują się nie tylko instalacje petrochemiczne, ale także zabytki, których mury pamiętają początki państwa polskiego.

Od XI wieku Płock jest jednym z najważniejszych miast na Mazowszu. W 1075 roku Bolesław Śmiały ufundował tu biskupstwo, co ugruntowało znaczenie miasta w tym regionie Polski.. Gdy władzę w Polsce objął Władysław Herman Płock stał się de facto stolicą Polski. W 1180 roku powstała tu najstarsza z istniejących nieprzerwanie szkół w Polsce. Jej tradycje kultywuje dziś LO im Stanisława Małachowskiego. Od 1138 roku Płock stał się stolicą książąt mazowieckich, którzy rządzili bądź całym Mazowszem, bądź księstwem płockim i przyłączonymi do niego ziemiami. Po włączeniu księstwa płockiego (w 1495 roku), a potem całego Mazowsza (w 1526 roku) do Korony miasto stało się siedzibą wojewody. Podobnie jak dziesiątki innych miast polskich Płocka także nie ominęły pożary, zniszczenia wojenne i klęski epidemii, jednakże nie zatrzymało to rozwoju miasta. Trwa on po dziś dzień.

Spacer po mieście wypada zacząć od jego najstarszego zabytku – bazyliki katedralnej, najstarszego obiektu sakralnego na Mazowszu. Większa od bazyliki gnieźnieńskiej bazylika płocka była wznoszona w latach 1126-1144 (i oczywiście przebudowywana w ciągu wieków) przez biskupa Aleksandra z Malonne. Do jej wnętrza wchodzi się przez monumentalny neorenesansowy portal, za którym obsadzone są ogromne brązowe drzwi z 26 płaskorzeźbionymi płaszczyznami przedstawiającymi sceny religijne. Na lewo od wejścia znajduje się kaplica królewska, w której spoczywają prochy Władysława Herman, Bolesława Krzywoustego oraz kilkunastu książąt mazowieckich. Klasycystyczny sarkofag z czarnego marmuru wykonano według projektu Zygmunta Vogla – malarza króla Stanisława Augusta. Wyposażenie bazyliki stanowią zabytki od renesansu po wiek XX. Do najcenniejszych należą późnorenesansowe rzeźby i epitafia oraz barokowe ołtarze.

Tuż obok bazyliki mieszczą się dwa muzea. Pierwsze z nich znajduje się w, położonym naprzeciwko świątyni, dawnym zamku książąt mazowieckich. Jego zbiory w szczególności zainteresują wielbicieli sztuki fin de siecle, ponieważ całe I piętro zajmuje, jedna z najwspanialszych w Polsce, kolekcja sztuki secesyjnej. Na II piętrze natomiast wystawione są eksponaty wykonane przez przede wszystkim przez polskich rzemieślników i artystów od czasów romańskich po XIX wiek, a także kolekcja polskich pamiątek patriotycznych. .

W drugim muzeum, Muzeum Diecezjalnym, mieszczą się bogate zbiory sztuki sakralnej oraz nie mniej liczne kolekcje malarstwa europejskiego oraz polskiej sztuki ludowej.

Wracając w kierunku Starego Rynku po lewej stronie mijamy dawny pałac biskupów oraz dawną kanonię, po prawej zaś, tzw. „Dom pod Trąbami”, którego nazwa wywodzi się od herbu polskiej rodziny magnackiej Radziwiłłów. Natomiast u zbiegu ul. Tumskiej i pl. Narutowicza znajduje się jedna z najstarszych w Polsce aptek. Została założona w XVI wieku przez Jana Alantsee. Był on faworytem Bony Sforza, żony króla Zygmunta Starego. Bona Sforza pochodziła z rodu, w którym skrytobójstwo i trucizna były na porządku dziennym, toteż nie cieszyła się w Polsce dobrą opinią. Związki Jana Alantsee z królową spowodowały, iż, po nagłej acz niespodziewanej śmierci ostatniego z książąt mazowieckich Janusza III, zarzucono mu jego otrucie. Książę Janusz i jego brat Stanisław (zmarł dwa lata wcześniej w 1524 roku) zmarli bezpotomnie, co, na mocy prawa lennego, umożliwiło przyłączenie Mazowsza do Polski. Wprawdzie powołana przez Zygmunta Starego specjalna komisja orzekła, iż książę Janusz „z woli Wszechmogącego z tego świata zszedł”

, niemniej jednak sprawa ta pozostaje do dziś niewyjaśniona. Wchodząc na płocki Rynek w oczy rzuca się klasycystyczna bryła ratusza. Wzniesiony w latach 1824-1827, został zaprojektowany przez Jakuba Kubickiego, jednego z najwybitniejszych polskich architektów epoki klasycyzmu. Pierwotny ratusz stanowił tylko środkową część obecnego gmachu, który powstał po przyłączeniu do niego sąsiednich kamienic. 23 września 1831 roku wycofujący się przed armią rosyjską posłowie reaktywowanego na czas Powstania Listopadowego Sejmu Królestwa Polskiego, odbyli w nim swe ostatnie posiedzenie. W sąsiedztwie ratusza znajduje się zegar słoneczny z 1793 roku.

Idąc dalej, ulica Małachowskiego doprowadzi Państwa do innego ciekawego zabytku Płocka – kościoła i klasztoru Mariawitów. Wzniesiony w latach 1911-13 w stylu neogotyckim podobnie jak bazylika, przytłacza monumentalnością, ale i zachwyca jednocześnie mnogością detali architektonicznych – aniołków, różnego rodzaju ornamentów oraz misternie dekorowanych balustrad i obramowań okiennych.

Zabytków architektury w Płocku jest oczywiście znacznie więcej. Są inne stare kościoły, m. in. kościół farny, są liczne neogotyckie i secesyjne kamienice oraz klasycystyczne rogatki miejskie. Wizytę w Płocku można zakończyć spacerem aleją biegnącą wzdłuż Wisły oraz ulicą Tumską – głównym pasażem miasta.

Tekst: Tomasz Pijanowski