+ Dodaj ogłoszenie / Zaloguj

Ogłoszenia turystyczne

Ogłoszenia turystyczne z całej Polski

Apartamenty Hotele Pensjonaty Motele Domy Wczasowe Ośrodki wypoczynkowe Obiekty konferencyjne Kempinigi i pola namiotowe Schroniska młodzieżowe Obiekty konferencyjne Agroturystyka Sanatoria i uzdrowiska Sklepy turystyczne Przewodnicy Organizacja imprez Domki letniskowe Kwatery Prywatne Zajazdy Biura Podróży Aktywna turystyka Puby Restauracje Bary Kawiarnie Kluby nocne

Szukaj w ofertach:

Wpisz słowo kluczowe, województwo lub miejscowość:

Ziemska arkadia

>

W 1778 roku właściciel Nieborowa Michał Hieronim Radziwiłł stał się właścicielem wsi Łupia. Tam też jego żona księżna Helena, zapragnęła stworzyć wyimaginowaną krainę szczęścia – Arkadię. Już wkrótce park stał się miejscem wypoczynku, w którym, na tle romantycznej przyrody i symbolicznej architektury, snuto sentymentalne przemyślenia, zgodnie z modnym w tym okresie powrotem do natury i przeszłości. Dziś też wizyta w parku w Arkadii skłania do pełnej refleksji zadumy.

W latach 70. XVIII wieku dotarł do Polski nowy styl ogrodowy zwany angielskim. Styl ten był przeciwnością sztuczności i regularności francuskich ogrodów barokowych. Propagował swobodne i nastrojowe kompozycje ogrodowe połączone z sentymentalnym bądź symbolicznym sztafażem złożonym z różnych konstrukcji architektonicznych nawiązujących do antyku, średniowiecza, życia wiejskiego, a nierzadko także do zamorskich form egzotycznych. Wśród ogrodów tego typu w Polsce Arkadia zajmuje miejsce.

ARKADIA NA ZIEMI

Park w Arkadii zaprojektował Szymon Bogumił Zug przy dużym osobistym zaangażowaniu i udziale księżnej. Pomysły architektoniczne szkicowali m. in. Jan Piotr Norblin i Aleksander Orłowski – dwaj wybitni polscy malarze epoki Oświcenia. Do zakładania ogrodu księżna przystąpiła wiosną 1778 roku, lecz rozwijała go i komponowała dalej, przez ponad dwadzieścia lat, aż do swojej śmierci w 1821 roku. Pierwszymi budowlami, które powstały na brzegu stawu były Kaskada i Chata przy Wodospadzie (1781), a nieco później Przybytek Arcykapłana (1783) i Świątynia Diany (1783-1785) z plafonem Jana Piotra Norblina wyobrażającym Jutrzenkę oraz Akwedukt (1784). W latach 1785-1789 został zbudowany na Wyspie Topolowej symboliczny Nagrobek Księżnej z wieloznaczną sentencją łacińską Et in Arcadia ego, wzorowany na Grobowcu Jean Jacques Rousseau w Ermenoville, a także wzniesiona z polnych głazów Grota Sybilli, rustykalne Chatki Filemona i Baucydy oraz Łuk Kamienny, Zakątek Melancholii, Brama Czasu, krąg ołtarzowy na Wyspie Ofiar. W latach dziewięćdziesiątych kontynuowana była rozbudowa Arkadii pod kierunkiem Zuga. Powstaje wtedy przylegający do Łuku Kamiennego Dom Murgrabiego i Domek Gotycki nad Grotą Sybilli. W ostatnich latach XVIII wieku zostało urządzone w Świątyni wnętrze Gabinetu Etruskiego z neoklasycystycznym wystrojem i malowidłami Michała Płońskiego i Aleksandra Orłowskiego.

OKRES ROMANTYCZNY

Około 1800 roku księżną zaczyna fascynować estetyka ogrodu romantycznego. W tym czasie ogród w Arkadii wychodzi z niewielkiego i zamkniętego dotychczas obszaru parku sentymentalnego na okoliczne rozległe pola położone za rzeczką Skierniewką, swobodnie wkomponowując osie widokowe i nowe budowle w rozległą przestrzeń otaczającego go naturalnego krajobrazu. Śmiałe zamierzenia księżnej z tego czasu realizował w Arkadii Henryk Ittar - młody romantyczny wizjoner, niezwykle utalentowany architekt nowego pokolenia. Powstał wtedy Grobowiec Złudzeń (1800) zbudowany na położonych za  rzeczką Polach Elizejskich, Cyrk Rzymski (1803) i Amfiteatr (1804). Nieco później powstaje ludowy Domek Szwajcarski kryjący w sobie baśniowe ,,wnętrza kryształowe” (1810), który księżna umiejscowiła wśród zabudowy arkadyjskiej wsi.

FASCYNACJA LUDOWOŚCIĄ

W ten charakterystyczny dla epoki romantyzmu sposób Radziwiłłowa wprowadziła do swojego ogrodu zarówno baśniowość, jak i ludowość, a urządzone w 1814 roku w  Domku Gotyckim ,,mieszkanie rycerza'', poświęcone synowi Michałowi Gedeonowi, bohaterskiemu generałowi napoleońskiemu, nawiązało także do romantycznych uniesień patriotycznych, powszechnych wśród warstw oświeconych w okresie tuż po utracie niepodległości przez kraj (patrz artykuł o Puławach, Les echos de Pologne, nr 31). Wcześniejszy ideowo-filozoficzny program ogrodu, oparty na skojarzeniach mitologicznych, literackich, a nawet na rytach masońskich, od początku istnienia ogrodu był zdominowany przez symbolikę znaczeń zaszyfrowanych w kompozycji założeń architektonicznych, także w małych formach ogrodowych, w sentencjach umieszczanych na budowlach, tablicach i głazach, nawet w ukształtowaniu nasadzeń zieleni i kwiatów. Stąd nazwy poszczególnych budowli i konstrukcji ogrodowych, jak Przybytek Arcykapłana, Świątynia Diany (Miłości, Mądrości), Grota Sybilli, Grobowiec na Wyspie Topolowej, Domek Gotycki, Grobowiec Złudzeń i im podobne.

STAROŻYTNOŚCI KSIĘŻNEJ HELENY

Helena Radziwiłłowa zgromadziła w Arkadii bogatą kolekcję sztuki antycznej oraz rzeźb antykizujących i kopii dzieł antycznych, a także ,,starożytności'' średniowiecznych i renesansowych, z których utworzyła swoiste muzeum w Świątyni Diany. Znalazły się w nim Głowa Niobe, Popiersie Rzymianki, grecko-rzymskie stele, sarkofagi i urny grobowe, ozdoby ogrodowe, architektoniczne elementy lapidariane oraz obiekty antykizujące, jak rzeźba Śpiącej Ariadny, popiersie Meleagra, młodego Rzyminina, Trójnóg Stanisława Augusta, a także manierystyczny Maszkaron Guglielmo della Porta i hermy dłuta Michałowicza z Urzędowa. Podobny charakter mają dzieła sztuki wykonane na zamówienie księżny, jak Św. Cecylia dłuta Pietro Staggiego i Geniusz Śmierci Iwana Martosa. Osobliwością kolekcji są sprowadzone przez księżnę z Podola ,,baby'', kultowe rzeźby połowieckie z XII-XIII wieku.

Tomasz Pijanowski